Tradycja sztuki operowej w Krakowie liczy ponad dwieście lat. Podtrzymywali ją przez dziesięciolecia różnego rodzaju zapaleńcy, kierowani ambicjami artystycznymi, organizacyjnymi czy po prostu miłością do muzyki. Ich wysiłki nie doprowadziły jednak do powołania zawodowej sceny operowej, choć w królewskim mieście nie raz pobrzmiewały piękne frazy z Halki, Carmen czy Fausta i to w najlepszym wykonaniu.

Opera jako instytucja powstała dopiero w 1954 roku. W skromnej sali Domu Żołnierza przy ul. Lubicz 48 premierą Rigoletta Giuseppe Verdiego rozpoczęła swoją działalność. Okres radości i tryumfu trwał jednak krótko. Opera nie miała własnej siedziby. Mimo projektów, obietnic i licznych batalii środowisk twórczych Krakowa, plany budowy gmachu dla rozproszonego w rozmaitych miejscach zespołu operowego ciągle odsuwano w przyszłość. Miejscem prezentacji spektakli operowych był Teatr im. J. Słowackiego w Krakowie, repertuar operetkowy grano na amatorskiej scenie przy ul. Lubicz.

Mimo trudności organizacyjnych i rozmaitych niewygód dorobek Opery Krakowskiej w tamtym czasie jest imponujący. To blisko 250 premier a wśród nich znakomite, niejednokrotnie obrosłe legendą przedstawienia, to twórcy, których nazwiska weszły do polskiego i światowego dziedzictwa kultury. Kierowały zespołem operowym tak wybitne osobowości świata muzyki jak Kazimierz Kord, Robert Satanowski, Krzysztof Missona, występowali śpiewacy tej miary co Teresa Żylis-Gara, Jadwiga Romańska, Jadwiga Rappé, Wiesław Ochman. Wśród inscenizatorów znaleźli się Bronisław Dąbrowski, Kazimierz Dejmek, Helmut Kajzar, Tadeusz Kantor, Władysław Krzemiński, Józef Szajna, Lidia Zamkow. Partnerowała im czołówka polskich scenografów, by wymienić Wojciecha Krakowskiego, Andrzeja Majewskiego, Lidię i Jerzego Skarżyńskich, Andrzeja Sadowskiego, Andrzeja Stopkę, Kazimierza Wiśniaka czy Krystynę Zachwatowicz.

Nowy gmach Opery powstał w latach 2004-2008 ze środków Unii Europejskiej przy wsparciu Województwa Małopolskiego i Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Działalność sceny zainaugurowała w dniu 13 grudnia 2008 uroczysta premiera Diabłów z Loudun Krzysztofa Pendereckiego w reżyserii Laco Adamika pod kierownictwem muzycznym Andrzeja Straszyńskiego.

Mając dziś własną siedzibę Opera Krakowska poszerza pole swoich działań, a jej propozycje artystyczne uzyskują wysokie oceny i powszechne uznanie. Przedstawienia przyciągają widzów z rozległego obszaru Południowej Polski, dużą grupę bywalców stanowią cudzoziemcy, rezydujący w Krakowie lub odwiedzający turystycznie miasto.