Teatr im. Jana Kochanowskiego w Opolu powstał 1 stycznia 1975 roku. Od lutego Teatr objął Bogdan Hussakowski, który przejął go po Mariuszu Dmochowskim. Od sezonu 1979/80 Teatrem kierował Bohdan Cybulski, od 1982/83 – Wojciech Zeidler. Potem od 1987/88 Maciej Korwin, dalej od 1990/91 Leszek Kodrzycki i Szczepan Szczykno, od sezonu 1992/93 Jan Feusette, którego od 1996/97 zastąpił Adam Sroka. Od 1999/2000 funkcję dyrektora naczelnego i artystycznego sprawował Bartosz Zaczykiewicz. Od sezonu 2007/2008 dyrektorem naczelnym i artystycznym jest Tomasz Konina.

Teatr im. Jana Kochanowskiego, oprócz swoich rozmiarów, znany jest z organizacji jednego z największych festiwali teatralnych w Polsce – Opolskie Konfrontacje Teatralne „Klasyka Polska”, które odbywają się corocznie od powstania Teatru (jedyna przerwa nastąpiła w 1992 roku). Konfrontacje goszczą najlepsze spektakle z całego kraju, które rywalizują o Grand Prix i szereg nagród dla twórców i aktorów.

Z „Kochanowskim” było związanych wielu znakomitych ludzi teatru, m.in.: Tadeusz Nyczek, Lidia i Jerzy Skarżyńscy, Giovanni Pampiglione, Jan Polewka, Czesław Niemen, Krzysztof Szwajgier, Jerzy Goliński, Jan Kanty Pawluśkiewicz, Walery Fokin, Marcin Jarnuszkiewicz, Zofia de Ines, Urszula Kenar, Andrzej Mleczko, Jan Banucha, Jerzy Satanowski, Tadeusz Woźniak, Mikołaj Grabowski, Magdalena Raszewska, Eugeniusz Korin, Zygmunt Konieczny, Adam Kilian, Andrzej Zarycki, Jarosław Kilian, Zbigniew Brzoza, Julia Wernio, Agnieszka Glińska, Jan Szurmiej i inni.